Hoe word je digitaal gezonder?

Op zoek naar antwoorden tijdens de Data Detox Dag

Huis73 is als bibliotheek proeftuin voor het uitdragen van digitaal burgerschap. In die rol worden er tot maart dit jaar allerlei evenementen en sessies georganiseerd. Onlangs stond de Data Detox Dag op het programma. Door de lockdown werd deze dag paradoxaal genoeg online georganiseerd. Tijdens verschillende sessies zochten bezoekers uit hoe je digitaal gezonder kan worden, leerden zij over algoritmes, apps, sterke wachtwoorden, cookies en alternatieve online platforms.

Yoga met je mobieltje
De dag werd afgetrapt met een Techyoga-sessie waarbij de deelnemers gestimuleerd werden hun eigen technologiegebruik te omarmen en te beseffen hoe zij daar persoonlijk mee omgaan. “Technologie is onderdeel geworden van ons leven”, zo begint yogadocent Sieta. “We zijn allemaal onderdeel van het eeuwige netwerk en dat is oké. Door met een open blik naar je eigen rol te kijken, word je je bewust van jouw gebruik. Zonder oordeel en bewust van je eigen intentie.” Yoga met je mobiele telefoon. “Normaal blokkeer ik mijn telefoon direct als ik spiritueel bezig ben”, aldus een deelnemer. “Nu integreer ik mijn telefoon. Dat vond ik wel heel bijzonder.”

Wervelende show over je online privacy
Na de rustgevende start van de dag, was het tijd voor de Kleinste Privacy Show van Nederland. Tijdens deze wervelende show onder leiding van host Sander Veen en speciale gast privacyspecialist Jeroen de Boer van VERS, kregen deelnemers op een speelse manier inzicht in hun digitale wereld. In drie spelrondes ontdekten bezoekers dat het instellen van een wachtzin veel veiliger is, dan een wachtwoord. Daarnaast werden er handige tips gegeven waar je je wachtzin veilig kunt noteren en hoe je orde schept in de verschillende wachtzinnen voor de verschillende platforms. Ook werden bezoekers meegenomen in de verschillen tussen functionele (essentiële) cookies en tracking (marketing en statistiek) cookies en de wetgeving rondom deze cookies. Tips over de eigen privacy op het internet bleken ook welkom. Gebruik bijvoorbeeld eens een andere zoekmachine zoals Firefox of Duckduckgo die volgcookies automatisch uitschakelen of in het geval van Duckduckgo helemaal vrij is van volgcookies.

Hoe beïnvloeden algoritmes onze samenleving
Tijdens de lunch schoven er digitaal gasten aan tafel aan om meer te weten te komen over algoritmes en hoe en op welke manier zij onze samenleving beïnvloeden. “Een algoritme is eigenlijk niets meer dan de stappen die je neemt bij het maken van een recept”, legt Jennifer Veldman ,projectmedewerker van FERS, uit. “Je kijkt dan naar het doel (ik wil een lekkere maaltijd koken voor mijn familie), de invoer (welke ingrediënten heb ik en hoeveel tijd), de methode (Ik gebruik de oven om mijn maaltijd in te bereiden) en de uitvoer (is het resultaat wat ik hoopte). Omdat algoritmes altijd ingevoerd worden door mensen, zal een algoritme nooit neutraal zijn. Je hebt steeds te maken met de subjectiviteit van de maker van het algoritme. Ook begrippen als AI (Kunstmatige Intelligentie), Machine Learning (waarbij de algoritmes zelf vaardigheden aanleren) en Deep Learning (waarbij computers de menselijke hersenen nabootsen) kwamen aan bod. “Maar hoe goed je het menselijk brein ook kunt nabootsen in een computer”, zo besluit Jnnifer deze sessie ,”een computer is pas echt zelfstandig denkend als hij besluit een dagje niet te werken. Of om op vakantie te gaan.”

Hoe herken je een goede app?
De inspirerende en leerzame dag werd afgesloten met een sessie waarin bezoekers meer te weten kwamen over de kracht van een goede app. Deze sessie werd eveneens gegeven door Jennifer Veldman. Al snel werd duidelijk dat voor de deelnemers een goede app betrouwbaar moet zijn, gebruiksvriendelijk is, niet misleidend, weinig of geen reclame moet bevatten en leuk moet zijn om te gebruiken. Om een goede app te herkennen, kun je jezelf een aantal vragen stellen waar je het antwoord op moet vinden. De eerste belangrijke vraag is; Wat is het verdienmodel van de app? Is een app bijvoorbeeld gratis, dan ben jij als gebruiker het verdienmodel. Stel jezelf ook de vraag; Is het een open source? Oftewel kan iedereen het algoritme achter de app inzien waardoor er eventuele foutjes uitgehaald kunnen worden. Ook kun je kijken of de app end-to-end versleuteld is. Dat wil zeggen dat niemand behalve jij de sleutel heeft tot de informatie die jij verstuurt. “Je kunt het vergelijken met een ansichtkaart, waarbij iedereen kan lezen welke boodschap erop staat”, legt Jennifer uit. “Of een brief in een enveloppe waarbij iedereen alleen kan lezen naar welk adres de brief gaat. De inhoud kan dan niet worden ingezien. Dat kun je vergelijken met de end-to-end versleuteling.” Vervolgens kun je onderzoeken of er recent nieuws te vinden is over de app. De laatste vraag die je jezelf kunt stellen is; In welk land staat de server van de app? Als de server in Amerika staat, of Europa geeft dat een ander gevoel dan wanneer de server bijvoorbeeld in Rusland staat of China. Als tip kregen bezoekers nog een aantal goede alternatieven voor appservices aangereikt. Denk aan de chatservice Signal in plaats van Whatsapp en het Nederlandse Quodari in plaats van Facebook.

De juiste aandacht
“Jouw telefoon is ontworpen om jouw aandacht te vragen”, sluit Jeniffer de dag af. “Als je daar bewust van bent dan kun je ook bewust je telefoon opschonen. Wil ik wel of geen meldingen bij het binnenkomen van nieuwe berichten? En zet ik mijn telefoon in de avond bewust uit, of wil ik juist bereikbaar zijn. En zijn er alternatieve apps die ik liever gebruik. Daarbij is het advies, begin simpel. Bijvoorbeeld met een alternatieve zoekmachine, of een alternatieve browser. Wil je meer tips over het opschonen van je telefoon dan kun je kijken op www.fixjeprivacy.nl. Zo schenk je aandacht aan je eigen digitale gezondheid.

Kijk ook eens naar de volgende links!

Thuis Techyoga doen kan met deze reader van SETUP:https://www.setup.nl/reads/2022/01/tech-yoga-elf-oefeningen-voor-jou-en-je-smartphone

En bekijk de aflevering van VPRO Tegenlicht Data Detox: https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2022-2023/digitale-detox.html